EGE BÖLGESİ MADENCİLER DERNEĞİ

UŞAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

Uşak ili, Ege Bölgesinin İçbatı Anadolu bölümünde Batı ve Orta Anadolu’yu birbirine bağlayan bölgede bulunmaktadır. Menderes masifinin kenarında bulunan Uşak ilinde Menderes Masifine ait metamorfik birimler ile genç volkanik kayaçlar hakimdir.

Türkiye’nin Bergama-Ovacık’tan sonra işletilen ikinci altın yatağı Eşme-Kışladağ yatağıdır. Yatakta ortalama 1.12 gr/ton Au içerikli 132.000.000 ton rezerv tespit edilmiş olup, bu rezervin metal altın karşılığı yaklaşık 148 tondur. İlde demir cevherleşmelerine yalnızca Merkez ve Banaz ilçelerinde rastlanmaktadır.    Merkez-Nadara Köyü’ndeki % 46-60 arasında Fe, % 3-21 SiO2  ve %1-5  Al2O3   tenörlü  zuhurda  39.000  ton  görünür+muhtemel  rezerv tespit  edilmiştir.    Banaz- Kızılcaören Köyü demir zuhuru beraberinde manganez de içermektedir. Zuhurda % 46.77 Fe+Mn tenörlü 37.500 ton görünür+muhtemel rezerv saptanmıştır.  Banaz ilçesinde çok sayıda civa cevherleşmeleri görülmesine rağmen bunlar küçük boyutlu zuhurlar olduğundan ekonomik bir potansiyele sahip değildir. İlçede Yaşamışlar, Baltalı ve Tozlakgediği sahalarındaki % 0.25-0.8 arasında değişen civa tenörüne sahip zuhurların toplam mümkün rezervi 57.000 tondur.

Uşak ili özellikle endüstriyel hammaddeler bakımından metalik madenlere göre daha fazla çeşitliliğe sahiptir. Bunlar kaolen, kum-çakıl, mermer ve zımpara-diyasporit olarak sayılabilir. Karahallı ilçesi Delihıdırlı   mevkiindeki kireçtaşlarının mermer yönünden blok verebilme ve cila alma özelliklerinin iyi nitelikli  ve mermerlerin işletilebilir görünür rezervinin 16.231.600 m3 olduğu tespit edilmiştir. Kaolen sahaları,  Merkez ve Banaz ilçelerinde yer almaktadır. Bunlardan Merkez- Karaçayır ve Banaz-Hallaçlar Köyü kaolen yatakları işletilmekte olup, Karaçayır sahasında % 20- 28 Al2O3 ve % 2-5 Fe2O3 tenörlü 800 bin ton, Hallaçlar Köyü sahasında da % 16-25 Al2O3 ve % 1 Fe2O3    tenörlü  70  bin  ton  rezerv  saptanmıştır.  Her  iki  sahadaki  kaolenler  ince  seramik hammaddesi olarak işletilmektedir. Ildeki bir diğer hammadde olanağı Ulubey, Banaz, Sivaslı ve Eşme ilçelerindeki kum-çakıl sahalarıdır. Bu kum-çakıl hammaddeleri stabilize malzeme ve elenerek inşaatlarda sıva agregası olarak kullanılabilir nitelikte olup, Ulubey-Elmacık Köyü ve Pirenderesi’nde  120.000  m3   görünür+muhtemel,  Banaz-Samra  Köyü  ve  Hamamderesi’nde 3.600.000 m3  muhtemel, Sivaslı-Akdere’de 150.000 m3  ve Eşme Deresi yatağında 250.000 m3 görünür rezerv belirlenmiştir. Zımpara taşı ise Ulubey-Çamlıbel sahalarında korund, hematit, manyetit, margarit ve kuvars cevher minerallerinden oluşan zımpara taşı münkün rezervi ise toplam 5.5 milyon tondur.

Sözü edilen madenler dışında il ekonomisi ve turizminde önemli yer teşkil eden bir diğer yer altı zenginliği ise jeotermal enerji hammaddesidir. İl dahilinde Merkez, Banaz ve Ulubey ilçelerinde  kaplıca  amaçlı  jeotermal  alanlar  bulunmaktadır.  Bunlardan  en  önemlisi  Banaz jeotermal  alanındaki    Hamamboğazı  sıcak  su  kaynağıdır.  Genel  Müdürlüğümüzün  bölgede yaptığı çalışmaları sonucunda 37-40ºC sıcaklığa sahip kaynakta açılan kuyulardan 61-71.7ºC sıcaklık ve 118 lt/sn debide akışkan elde edilmiş ve ülke ekonomisine 14.55 MWt güce sahip enerji kazandırılmıştır.

ALTIN (Au)
Uşak-Eşme-Kışladağ Yatağı
Tenör : Ortalama 1.12 gr/ton Au
Rezerv: 132.000.000 ton (~148 ton metal Au).

ASBEST (Asb)
Sivaslı-Gökçebel Sahası
Tenör : Lif uzunluğu 7 mm
Rezerv : 100.000 ton muhtemel. Geçmiş yıllarda 200 000 ton cevher üretilmiştir.
Sivaslı-Pınarbaşı Sahası
Tenör  : Lif uzunluğu 11 mm
Rezerv : 3.000 ton muhtemel rezerv.

CİVA (Hg)
Banaz-Baltalı, Tozlakgediği Sahaları
Tenör : % 0.25-0.8 Hg
Rezerv: 57.000 ton mümkün rezerv.

DEMİR (Fe)
Merkez-Nadara Sahası
Tenör  : % 46.37-60.30 Fe, % 3-21 SiO2 ve % 1-5 Al2O3
Rezerv : 7.830 ton rezerv.
Banaz-Kızılcaören Sahası
Tenö : % 21.51 Fe ve % 46.77 Fe+Mn
Rezerv : % 21.51 Fe tenörlü 39.000 ton; % 46.77 Fe+Mn tenörlü 37.500 ton görünür+
muhtemel rezerv.

KAOLEN (Kao)
Karaçayır Sahası
Tenör: % 20-28 Al2O3, % 2-5 Fe2O3
Rezerv : 800.000 ton görünür+muhtemel. Yatak işletilmektedir.
Banaz-Hallaçlar Köyü Sahası
Tenör : % 16-25 Al2O3, % 1 Fe2O3
Rezerv : 70.000 ton mümkün. Yatak işletilmektedir.
Banaz-Alabaköy, Karacahisar, Eşme-Gedikler
Tenör:-
Rezerv : Küçük boyutlu yataklar

KUM-ÇAKIL (Kçm) Ulubey-Elmacık Köyü
Kalite: İnşaatlarda sıva agregası olarak kullanılabilir.
Rezerv: 40.000 m3 muhtemel rezerv.
Banaz-Banaz Köyü-Kurudere
Kalite  :-
Rezerv: 3.000.000 m3 muhtemel rezerv.
Banaz-Hamamdere
Kalite : Elenerek sıva agregası
Rezerv: 600.000 m3 muhtemel rezerv.
Sivaslı-Akdere
Kalite : Stabilize ve inşaat malzemesi
Rezerv: 150.000 m3 muhtemel rezerv.
Ulubey-Piren Deresi
Kalite: Orta
Rezerv: 80.000 m3 görünür rezerv.
Eşme-Eşme Dere
Kalite : İnşaat malzemesi
Rezerv: 250.000 m3 görünür rezerv.

MERMER (Mr)
Karahallı, Duraklı Köyü -UŞAK YEŞİL MERMER
Kalite:  Yeşil  renklidir.  Kalsit,  çok  az  biyotit,  kuvars  ve  plajioklas  mikrolitlerinden oluşmaktadır. Sertliği 4, yoğunluğu 2.75 g/cm3, porozitesi % 0.280
Rezerv: 600.000 m3  jeolojik rezerv.
Hacı Hüseyinler Köyü- UŞAK SARI MERMER
Kalite  : Kalsit kristallerinden oluşmuş rekristalize kireçtaşıdır. Sertliği 3-4, yoğunluğu 2.73 g/cm3, porozitesi % 0.387
Rezerv: 600.000 m3  jeolojik rezerv.

Hacı Hüseyinler Köyü-UŞAK BEYAZ MERMER
Kalite: Beyaz renkli kristalize kireçtaşı. Sertliği 3-4, yoğunluğu 2.74 g/cm3, porozitesi %0.109
Rezerv : 400.000 m3  jeolojik rezerv.
Akhisar-Efkafteke Köyü- EGE KAHVE MERMER
Kalite  : Koyu kahve, kırmızı renklidir. Çatlaklarda kalsit ve limonit dolguları izlenir. Sertliği 3-4, yoğunluğu 2.74 g/cm3, porozitesi % 0.182
Rezerv: 25.000 m3  jeolojik rezerv.

URANYUM (U) Güre-Fakılı Sahası
Tenör : % 0.045 U3O8
Rezerv: 510 ton uranyum

ZIMPARA (Zım) Ulubey Sahası
Tenör: Cevher mineralleri korund, hematit, manyetit, margarit, kuvars, kloritoyit
Rezerv : 6.000 ton mümkün rezerv.

JEOTERMAL

*  MTA, 1996. Türkiye Jeotermal Envanteri
** MTA, 2005. Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri
*** DPT, 2001. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Madencilik Özel İhtisas Komisyonu, Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu raporu, Not: Sondajlardaki potansiyel değerleri, kuyuların ilk üretim debilerinin toplamına göre hesaplanmıştır.